“Se sẽ chứ” - điểm hẹn tình yêu với Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh

Được khởi xướng từ năm 2019 và điều hành bởi đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp, dự án “Se sẽ chứ” thuộc “Ơ Kìa Hà Nội” nhằm lưu giữ, lan tỏa tinh thần của hai nhà thơ Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh.

Không chỉ xoay quanh thơ ca, “Se sẽ chứ” còn thực hiện đêm nhạc, triển lãm tranh, tuần chiếu phim, chuỗi trò chuyện với nghệ sĩ, v.v lấy cảm hứng từ tinh thần và di sản nghệ thuật hai cố nhà thơ để lại.

Có thể nói, “Se sẽ chứ” như cơn mưa tưới mát những ký ức tưởng đã bạc màu của một thế hệ đã xa - nơi khán giả được cùng nhau sống lại nhiều cảm xúc thăng trầm qua thơ ca, kịch nói, chuyện kể.

Mỗi điểm thơ “Se sẽ chứ” hứa hẹn sẽ là nơi tìm về một góc bình yên trong chính mình, nơi chúng ta được vỗ về, sẻ chia và hòa vào những áng thơ thật đẹp.

Sau 3 mùa tổ chức thành công, “Se sẽ chứ” đã trở thành sự kiện nghệ thuật thường niên được đón chờ vào tuần 17 tháng 4 hàng năm (nhân dịp kỷ niệm ngày sinh cố nhà thơ Lưu Quang Vũ).  

Năm nay, “Se sẽ chứ” là chuỗi sự kiện văn hoá nghệ thuật bao gồm các hoạt động văn chương, mỹ thuật, điện ảnh, âm nhạc do nhiều điểm thơ độc lập tổ chức trên khắp mọi miền cả nước, với những nét độc đáo riêng, tạo sự đa dạng cho các sự kiện "Se sẽ chứ". Trong đó, các sáng tác, buổi diễn, triển lãm, chiếu phim, thơ ứng tác… đều được lấy cảm hứng từ tác phẩm và tinh thần của hai nhà thơ Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh. 

Tuần thơ sẽ được tổ chức tại 11 điểm thơ tại 4 thành phố: Hà Nội, Hải Phòng, Hội An, TP HCM, diễn ra trong tuần 12/04 - 18/04 với sự đồng hành của nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như NSND Lê Khanh, diễn viên Chiều Xuân, NSƯT Đỗ Kỷ - NSND Lan Hương, đạo diễn Nguyễn Thước, nhà văn Trần Thị Trường, nhà văn Trương Quý, nhạc sĩ Lê Tâm, nhà thơ Hàm Anh, nhà thơ Dạ Thảo Phương...

Cùng phóng viên VOV2 trò chuyện với đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp, người sáng lập “Se sẽ chứ”:

Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp - người sáng lập "Se sẽ chứ"

Phóng viên VOV2: Thưa chị, là người khởi xướng chương trình “Se sẽ chứ”, chị có thể chia sẻ về ý tưởng khi xây dựng chương trình này?

Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp: “Se sẽ chứ” vốn dĩ bắt nguồn từ câu thơ “se  sẽ chứ kẻo cánh buồm bay mất” của nhà thơ Lưu Quang Vũ. Vì vậy, bản thân trong cái tên của nó đã như là một lời nhắc nhở, một lời dặn dò, nó cũng là một lời gọi nữa “Này, se sẽ chứ!”. Nó rất nhỏ xinh, nhưng mang tinh thần lan tỏa.

Năm 2019, tôi bắt đầu làm mùa “Se sẽ chứ” đầu tiên. Lúc đó thì nó chỉ đơn giản là một ý tưởng của một người yêu thơ Lưu Quang Vũ, mong muốn được làm một ngày thơ về nhà thơ mà mình yêu mến. Lúc đó, tôi lựa chọn ngày 17/4 là ngày sinh của Lưu Quang Vũ để làm “Se sẽ chứ”. Và nó đã trở thành một ngày hội của những người yêu yêu thơ Lưu Quang Vũ, Xuân Quỳnh, yêu kịch của ông, ngưỡng mộ tinh thần và di sản sống của hai người nghệ sĩ này. Nó đã lôi kéo gần 400 người ở Hà Nội về với “Ơ kìa Hà Nội” nằm trong một con ngõ rất là nhỏ phố Hoàng Hoa Thám.

Tôi cũng rất ngỡ ngàng, bởi vì ban đầu chỉ nghĩ là mình sẽ làm một buổi sinh nhật rất là nhỏ xinh thôi, cuối cùng thì nó đã trở thành một bữa tiệc thơ cho tất cả mọi người. Trong đó có nhiều nghệ sĩ tên tuổi như cố Nghệ sĩ Nhân dân Hoàng Dũng, nghệ sĩ Nhân dân Lan Hương, Đỗ Kỷ… Ngoài ra, nhạc sĩ Lê Tâm, nhạc sĩ Giáng Son cùng rất nhiều các anh chị nghệ sĩ khác và rồi thì gia đình của nhà thơ cũng đến, anh chị em văn nghệ sĩ ở Hà Nội, công chúng, những người thuộc nhiều thế hệ, nhiều lứa tuổi khác nhau đã cùng nhau tham gia.

Đến mùa thứ hai thì “Se sẽ chứ” đã không còn là một ngày thơ nữa mà đã trở thành một tuần nghệ thuật, nơi mà có rất nhiều các hoạt động xôm tụ về điện ảnh như là tuần phim 1988, triển lãm tranh lấy cảm hứng từ Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ. Rồi chúng tôi làm những buổi nói chuyện với chị gái của chị Xuân Quỳnh là chị Đông Mai, rồi một đêm nhạc “Vũ và mưa”.

Năm 2020,  “Se sẽ chứ” mùa thứ 3 diễn ra trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 nhưng tinh thần của những người yêu mến thi ca thì không dừng lại. Chúng tôi phủ thơ Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh trên mạng xã hội, và thế là nó trở thành một chiến dịch thơ. Mọi người thi nhau đọc thơ ghi lại bằng âm thanh, sáng tạo, dựng những clip. Chúng tôi nhận ra nhau bằng các hastag “Se sẽ chứ” rất là vui.

Vợ chồng NSND Lan Hương - Đỗ Kỷ luôn đồng hành cùng "Se sẽ chứ"

PV VOV2: Như chị vừa chia sẻ, xuất phát từ tình yêu thơ, xuất phát từ tình yêu với Lưu Quang Vũ – Xuân Quỳnh và xuất phát từ những ý tưởng rất nhân văn, đến nay thì “Se sẽ chứ” cũng đã đi được một quãng đường đáng kể với những sáng tạo không ngừng nghỉ. Và mùa thứ tư này chắc hẳn cũng sẽ nhiều mới mẻ?

Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp: Năm 2021 này, tôi mong muốn làm “Se sẽ chứ”  khác đi,  không phải là một sự kiện thơ do một ai đó tổ chức mà tôi và “Ơ kìa Hà Nội” nên lùi lại, nên đóng vai trò là người truyền cảm hứng. Và, chúng tôi rủ mọi người cùng tham gia để tổ chức các điểm thơ “Se sẽ chứ” ở  khắp mọi nơi. Mọi người có thể tham dự trực tiếp tại các điểm thơ ở Hà Nội, Hội An,  Hải Phòng và TP Hồ Chí Minh.  

Và nếu như mọi người có thời gian thì có lẽ tuần 17/4 hằng năm nó sẽ trở thành một tuần đi du lịch bằng tour, dạo qua các điểm thơ “Se sẽ chứ”  từ Sông Hoài, Hội An rất là lãng mạn. Thành phố Hồ Chí Minh thì có 3 điểm thơ ở hai trường đại học và một trung tâm nghệ thuật rất là thú vị.

Mỗi một điểm thơ là một cá tính khác nhau. Và quan trọng hơn cả “Se sẽ chứ” không phải là một sự kiện thơ do một ai đó đứng ra tổ chức mà nó là sự kiện thơ của công chúng, do công chúng và vì công chúng. Nó sẽ rất khác với những sự kiện thơ. Sẽ có phim tài liệu về Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh, có dàn đồng ca thiếu nhi biểu diễn thơ Xuân Quỳnh, có những bài nghiên cứu, những tư liệu lần đầu được công bố về 2 nghệ sĩ này. Hoặc có những buổi giao lưu gặp gỡ những người cùng thời với Lưu Quang Vũ và Xuân Quỳnh… Và tôi tin đây sẽ là một cuộc gặp, nhưng có lẽ là cuộc gặp lịch sử đấy!

Nhà văn Trần Thị Trường (ngoài cùng bên phải) sẽ tổ chức buổi gặp gỡ những người  cùng thời Lưu Quang Vũ và Xuân Quỳnh trong "Se sẽ chứ" 2021

PV VOV2: Thông qua “Se sẽ chứ” bức thông điệp và những  kỳ vọng mà người sáng lập muốn gửi gắm là gì, thưa chị?

Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp: Khi tôi bắt đầu làm những tuần thơ và những sự kiện văn hóa xã hội tại “Ơ kìa Hà Nội”, tôi thấy là mình rất hạnh phúc, rất vui vẻ. Tôi muốn chia sẻ niềm hạnh phúc và vui vẻ đấy với tất cả mọi người xung quanh. Nhưng khi chia sẻ trong khoảng 4 năm trở lại đây thì tôi mới nhận ra rằng, nếu như tôi chỉ hạnh phúc và chia sẻ một cách rất là nhỏ xinh thì nó không đủ đâu. Tôi có cảm giác văn hóa nghệ thuật, đặc biệt là văn chương và thi ca, nó đang dần dần bị mất chỗ đứng trong đời sống. Chúng ta tưởng rằng đâu đó xung quanh chúng ta vẫn tồn tại những hội sách, những ngày, những tuần, những tháng dành cho văn hóa nghệ thuật, nhưng những hoạt động, những sự kiện đó nó trôi qua một cách rất nhanh chóng, không để lại nhiều dấu ấn và công chúng thực sự họ khá bơ vơ.

Tôi cũng có hai đứa con trai ở độ tuổi 13, 14, các cháu mặc dù học trường công, sử dụng tiếng Việt hàng ngày, nhưng một phần ba thứ ngôn ngữ các cháu nói bây giờ là tiếng Anh. Các cháu cũng rất ít khi quan tâm đến vẻ đẹp thực sự của ngôn ngữ mẹ đẻ.

Khi tôi làm việc với các bạn ở trường quốc tế, tôi có các anh chị là hiệu trưởng, hiệu phó, chủ tịch của các trường quốc tế thì tôi cũng chia sẻ với các anh chị một số điều và tôi nhận ra rằng là thế hệ trẻ ngày nay họ sử dụng ngôn ngữ khác ngoài ngôn ngữ tiếng Việt một cách rất là đa dạng và điêu luyện. Chuyện đó rất đáng mừng, nhưng cũng đặt chúng ta trước một điều mà chúng ta nên suy nghĩ: Đấy là tiếng Việt ngày càng bị thu hẹp vai trò và chỗ đứng rất nhiều.

Vậy làm thế nào để tiếng Việt như là một điểm tựa? Tôi nghĩ thông qua thi ca, đặc biệt là của Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh sẽ là một gợi mở chăng? Và tôi nghĩ nếu như có thể tạo ra được một sự kiện thường niên, có nghĩa là cứ đến ngày đấy tháng đấy trong năm thì mọi người có một lý do để tìm về với thi ca mà không cần phải ngượng ngập, không bị chế giễu, tạo được một lễ hội ai cũng thích, ai cũng xắn tay vào, ai cũng tham gia, nó giống như một kỳ nghỉ. Đấy là cái mong muốn của tôi.

Lý do vì sao tôi mong muốn xây dựng “Se sẽ chứ” xoay quanh hình ảnh của Xuân Quỳnh - Lưu Quang Vũ, cả di sản nghệ thuật, di sản tinh thần và câu chuyện tình yêu đẹp như huyền thoại của họ là bởi vì đấy là câu chuyện có sức lay động. Tôi nghĩ chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng điêu luyện thật nhiều ngoại ngữ. Ngôn ngữ là cách mà chúng ta giao tiếp với nhau, nhưng vẻ đẹp trong ngôn ngữ gốc, trong ngôn ngữ mẹ đẻ của chúng ta thì nó đẹp vô cùng và nó xứng đáng để được chúng ta tìm hiểu. Nếu như mà thi ca là một lý do thì thi ca xứng đáng là lý do đẹp nhất trong số mọi lý do.

Diễn viên Chiều Xuân trong "Se sẽ chứ" 2019

PV VOV2: Và “Se sẽ chứ” sẽ  dự phần vào việc “gieo lòng nhân từ những việc bình dị” phải không thưa đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp?

Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp: Tôi mong rằng mơ ước ấy của mình có thể chạm được đến với rất nhiều người. Tôi tìm thấy mọi thứ ở  trong thơ, đặc biệt là thơ của anh Lưu Quang Vũ, và rất tâm đắc bốn câu thơ của anh Vũ: "Trên mái nhà cao vút rừng cây/ Trên rừng cây những đám mây xô dạt/ Trên ngày tháng trên cả niềm cay đắng/ Thơ tôi là mây trắng của đời tôi/”. Ai dù mang quốc tịch gì, sống ở bất cứ nơi đâu cũng đều có một đám mây trắng cho cuộc đời mình. Và rất là tuyệt vời nếu như chúng ta có một đám mây trắng để giúp vượt qua mọi đắng cay trong cuộc đời.

Thì ở trong trường hợp này thi ca và “Se sẽ chứ” sẽ là một điểm hẹn, một ngày hẹn, một giờ hẹn với những người đồng điệu cùng nhau mang đám mây trắng của mình ra. Và lúc đó chúng ta có thể tin rằng khi bên nhau chúng ta vượt qua được nhiều thứ.

Năm nay, tôi sẽ đóng vai trò là công chúng, không phải là người tổ chức nữa, rất háo hức được đi đến tất cả các điểm thơ. Tôi nghĩ là mình sung sướng lắm khi mà mình có một cái bản đồ thơ trong tay. Cũng vẫn là một kỳ nghỉ Hội An, nhưng tôi sẽ được khám phá những câu thơ tại những điểm check in đẹp nhất của Hội An. Rồi cũng vẫn là một buổi đi xuống Hải Phòng để lắng nghe một  hội thảo thì tôi sẽ được khám phá biết bao nhiêu điều về thành phố đã gắn liền với nhà thơ tên tuổi, nhà viết kịch Lưu Quang Vũ. Và cũng vẫn là Hà Nội thân yêu của tôi thì tôi sẽ có những khám phá với những người sống cùng thời với Lưu Quang Vũ và Xuân Quỳnh.

Tôi nghĩ  công chúng sẽ có được một sự thu thập tối thiểu, đấy là có được một ngày hẹn, một lý do đẹp đẽ để đến với “Se sẽ chứ”, đến với Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh.

Nguồn: vov.vn - https://vov2.vov.vn/van-hoa-giai-tri/se-se-chu-diem-hen-tinh-yeu-voi-luu-quang-vu-xuan-quynh-25471.vov2