Cấm hộ kinh doanh cá thể tham gia taxi công nghệ: Bộ GTVT nhầm vai?

Đa số trong đó cho rằng: Nên cấm với lý do chủ yếu là khó quản lý phương tiện, người lái, khó thu thuế.

Đa số các doanh nghiệp, hợp tác xã, chuyên gia vận tải cho rằng nên cấm hộ kinh doanh cá thể tham gia kinh doanh vận tải hành khách sử dụng xe hợp đồng điện tử dưới 9 chỗ ngồi (gọi tắt là taxi công nghệ). Ảnh: Báo Giao thông

Tuy nhiên, ở một góc nhìn khác, anh Nguyễn Thanh Tùng – tài xế Grab sinh sống ở Hà Nội cho rằng, anh hoàn toàn có thể đảm bảo được tất cả các yếu tố, điều kiện để hoạt động nghề nghiệp độc lập mà không cần phải vào một doanh nghiệp hay hợp tác xã nào.

“Nếu các cơ quan chức năng nhà nước có văn bản hướng dẫn đầy đủ cho hộ kinh doanh cá thể thì chúng tôi làm được hết. Vì các khoản thuế, Grab đã thu hộ rồi. Bây giờ, HTX ở giữa chỉ cấp tem, phù hiệu, khi có chứng chỉ hoặc nội dung gì từ Bộ GTVT sẽ phổ biến lại cho anh em lái xe chúng tôi thôi”.

Nói về những lo ngại liên quan đến quyền lợi tài xế như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm rủi ro nghề nghiệp, anh Nguyễn Thanh Tùng khẳng định, hầu như tất cả tài xế Grab hiện nay dù đã vào hợp tác xã thì đều không được hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội.

Việc khám sức khỏe, kiểm tra phương tiện được họ tự thực hiện định kỳ 6 tháng/lần theo quy định của đối tác chia sẻ ứng dụng gọi xe cũng như theo điều kiện hoạt động của xe hợp đồng.

Như vậy, vai trò của hợp tác xã đối với xã viên là các tài xế taxi công nghệ hiện rất mờ nhạt. Người tài xế trong vai trò một hộ kinh doanh cá thể hoàn toàn có thể tự mua bảo hiểm xã hội, bảo hiểm rủi ro nghề nghiệp cho bản thân và tự thực hiện tất cả nghĩa vụ đối với cơ quan nhà nước nhằm thỏa mãn các điều kiện kinh doanh vận tải bằng ô tô.

Đồng quan điểm, ông Ngô Vĩnh Bạch Dương, Viện Nhà nước và Pháp luật, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam cho rằng, điều kiện kinh doanh vận tải cần hướng tới mục tiêu chính của quản lý giao thông là: hạn chế số lượng phương tiện, giảm ùn tắc, tai nạn; giám sát chất lượng phương tiện; trách nhiệm người lái với người tiêu dùng; chứ không phải minh định xem người kinh doanh đứng trong đội ngũ nào.

“Cần phải loại bỏ các cơ chế trung gian. Hộ cá thể có quyền tham gia kinh doanh trên thị trường. Chỉ có điều, kinh doanh phải theo Quy định, không ảnh hưởng quyền lợi hợp pháp của người khác. Còn nếu áp dụng không nhằm hạn chế số lượng xe tham gia giao thông, mà chỉ để tăng thêm chi phí tuân thủ với người mong muốn kinh doanh, thì theo tôi đó là quy định vô lý, cần phải bỏ”..

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến cho rằng việc cấm Hộ kinh doanh cá thể tham gia hoạt động một lĩnh vực vận tải là không có cơ sở. Ảnh: Tuổi trẻ

Phân tích rõ hơn về quyền tự doanh, ông Ngô Vĩnh Bạch Dương nói: Chưa xét tới vấn đề lái xe taxi hay taxi công nghệ, việc đảm bảo quyền tự do kinh doanh của người dân được thực hiện theo Hiến pháp và Nghị quyết số 10 năm 2017 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Do đó, việc cấm Hộ kinh doanh cá thể tham gia hoạt động một lĩnh vực vận tải là không có cơ sở.

Với sự phát triển của công nghệ, hộ kinh doanh cá thể hoàn toàn chủ động được các điều kiện hành nghề và nghĩa vụ với nhà nước, họ cần được đảm bảo quyền tự doanh trong mọi lĩnh vực, ngành nghề.

Đề cập về vấn đề quản lý, ông Ngô Vĩnh Bạch Dương khẳng định, đó là việc của cơ quan quản lý nhà nước. Cụ thể, vị chuyên gia về chính sách lặp lại lưu ý: Bộ GTVT không nên nhầm vai trò của mình. Cơ quan này cần quản lý chất lượng xe và dịch vụ của nhà cung cấp, không phải cố gắng phân biệt xem nhà cung cấp là ai, họ đứng trong hàng ngũ nào.

“Hoạt động tự doanh thì có quản lý được không. Câu trả lời là được. Thứ nhất bằng đăng ký mã số thuế. Thứ hai bằng hình thức hậu kiểm, nếu không đăng ký kinh doanh, đăng ký mã số thuế, nếu bị phát hiện sẽ bị xử phạt nặng tới mức phải bỏ nghề, không được hành nghề. Theo tôi là quản lý được”.

Một quy định mới ra cần phải hài hòa giữa các lợi ích, cũng như đảm bảo tính thống nhất với các văn bản pháp luật khác. Do đó, việc cấm hộ kinh doanh tham gia taxi công nghệ cũng cần được xem xét thận trọng, đặc biệt khi Luật giao thông đường bộ 2008 đang được nghiên cứu sửa đổi, bổ sung.

Chúng tôi sẽ trở lại với chủ đề về quyền tự doanh của người dân khi có cập nhật mới của Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 86.