Quản lý điểm và cách trừ điểm Giấy phép lái xe thế nào?

Tại Anh, hệ thống điểm bằng lái được quy định trong Luật Xử lý vi phạm giao thông đường bộ, áp dụng từ năm 1988. Theo đó, mỗi bằng lái có tổng quỹ điểm là 12. Nếu vi phạm luật giao thông, ngoài phạt tiền, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự, tài xế còn bị tính điểm phạt.

Tùy theo mức độ hay lỗi vi phạm, số điểm phạt cũng khác nhau. Với các lỗi nhẹ, như điều khiển xe khi lốp, phanh không đảm bảo an toàn, không nhường đường cho người đi bộ, không tuân thủ biển báo giao thông… tài xế sẽ bị phạt 3 điểm.

Hành vi sử dụng điện thoại khi lái xe, vượt quá tốc độ, giấy phép không phù hợp loại xe đang điều khiển… sẽ bị trừ từ 3 tới 6 điểm. Ngoài ra, với các lỗi nặng như sử dụng ma túy khi lái xe, nồng độ cồn vượt mức cho phép hay gây tai nạn chết người, có thể bị trừ tới 11 điểm.

Sau khi bị phạt, số điểm trừ này được lưu trên hồ sơ lái xe trong vòng 4 năm, với các lỗi nặng điểm phạt có thể tồn tại tới 11 năm. Những ai bị phạt quá 12 điểm trong 3 năm sẽ bị treo bằng.

Tuy nhiên, với tài xế mới, chỉ cần bị trừ 6 điểm trong 2 năm đầu, sẽ phải thi lại giấy phép lái xe cả lý thuyết lẫn thực hành.

Bà Caroline Dunne, chuyên gia tư vấn luật giao thông thuộc Công ty luật IBB chia sẻ: “Việc bị tước giấy phép lái xe hay không tùy thuộc vào hành vi mà tài xế bị cáo buộc. Nếu trừ hết 12 điểm tài xế có thể bị treo bằng”

Trừ điểm bằng lái được đánh giá là cách quản lý rõ ràng, minh bạch đồng thời bảo đảm tính răn đe. Cụ thể, nếu một tài xế trong năm 2020 vi phạm lỗi vượt quá tốc độ và bị trừ 6 điểm trên bằng lái. Khi đó, phải mất tới 4 năm, tức tới năm 2024, 6 điểm phạt này mới được xem xét xóa bỏ.

Trừ điểm bằng lái được đánh giá là cách quản lý rõ ràng, minh bạch đồng thời bảo đảm tính răn đe

Còn trong khoảng thời gian 3 năm, từ 2020 tới 2023, nếu tài xế này tiếp tục mắc lỗi khiến bị trừ quá 12 điểm, giấy phép lái xe của anh ta sẽ không còn hiệu lực. Tài xế muốn cấp giấy phép lái xe mới, phải học và thi sau thời gian ít nhất 6 tháng, kể từ ngày giấy phép lái xe cũ hết hiệu lực. Ở các lần vi phạm tiếp theo quá trình này sẽ kéo dài từ 1 tới 2 năm.

Theo các chuyên gia, quy định trừ điểm bằng lái giúp tài xế nâng cao ý thức chấp hành luật giao thông, bởi chỉ cần vi phạm vài lỗi nhỏ là đã đủ 12 điểm và bị tước quyền lái xe.

Bên cạnh đó, hệ thống điểm được lưu trong hệ thống dữ liệu bằng lái, sẽ được cập nhật ngay sau khi xử phạt. Cảnh sát giao thông khi xử lý chỉ cần tra trên máy có thể biết tài xế còn bao nhiêu điểm.

Ông Ryan Davie, thuộc Cơ quan Cấp giấy phép phương tiện và người lái chia sẻ: “Tất cả dữ liệu đều cập nhật trên hệ thống. Ngay cả các tài xế cũng có thể truy cập trực tuyến để biết bị phạt bao nhiêu điểm và giấy phép lái xe của họ có còn hiệu lực hay không”

Không chỉ tại Anh, Trung Quốc cũng áp dụng hình thức trừ theo thang 12 điểm trên giấy phép lái xe từ năm 2003. Còn tại Mỹ, ngoài việc bị tước bằng lái nếu hết 12 điểm, tài xế sẽ phải đóng mức bảo hiểm xe cao hơn. Có phạt ắt có thưởng. Tại Italia, bên cạnh việc trừ điểm lỗi vi phạm, cơ quan chức năng còn cộng 2 điểm thưởng, nếu tài xế trong 2 năm không vi phạm luật giao thông. Số điểm này sẽ được tích lũy cho đến khi đạt tối đa là 30 điểm.

Còn tại Việt Nam, theo đề xuất mới đây của Bộ Công an, mọi loại giấy phép lái xe sẽ có tổng 12 điểm, là mức điểm được lấy theo kinh nghiệm của một số nước đang áp dụng cách làm này.

Số điểm này sẽ bị trừ khi tài xế vi phạm pháp luật về trật tự an toàn giao thông, đến khi nào về 0, giấy phép lái xe bị coi là không còn hiệu lực. Bộ Công an cũng dự kiến quy định các nhóm hành vi tương ứng với số điểm bị trừ, ví dụ vượt đèn đỏ sẽ bị trừ 6 điểm, lấn làn trừ 5 điểm...

Trường hợp cảnh sát lập biên bản xử phạt hành chính, người vi phạm bị phạt tiền và bị trừ điểm tương ứng với lỗi ghi trên biên bản, số điểm bị trừ sẽ được cập nhập lên hệ thống dữ liệu bằng lái.

Đại diện Cục Cảnh sát Giao thông cho biết, quyết định định xử phạt chỉ ghi phạt tiền mà không ghi số điểm bị trừ sẽ không hợp lệ, qua đó tránh tiêu cực với trường hợp tài xế đưa tiền để không bị trừ điểm.